•Mümkün olduğunda sıradan sohbetler yapın. Bunun için gün içindeki fırsatları değerlendirin. Örneğin bazı ebeveynlerin fark ettiği gibi ergenlik çağındaki çocuklar, kendilerini anne babalarıyla yüz yüzeyken değil de yan yanayken, yani ev işleri yaparken ya da arabayla bir yere giderken daha rahat ifade ediyor.

•Konuyu uzatmayın. Her konuyu illa sonuna kadar tartışmanız gerekmez. Aksine, asıl söylemek istediğiniz şeyi söyleyin ve sonra da konuyu kapatın. Çocuğunuz, söylemek istediklerinizin çoğunu yalnız kaldığında “duyacak” ve bunlar üzerinde düşünebilecek. Bunu yapmasına fırsat verin.

•Dinleyin ve esnek olun. Sorunu tam olarak anlayabilmek için çocuğunuzun sözünü kesmeden onu dikkatle dinleyin. Cevap verirken makul olun. Eğer çok katı olursanız, çocuğunuz ceza almadan kuralları çiğnemenin yollarını aramaya çalışacaktır. Gençlerle ilgili bir kitapta da söylendiği gibi böyle bir durumda “çocuklar ikili bir yaşam sürmeye başlıyor.” Kitapta şu sözler de yer alıyor: “Bir taraftan anne babalarının duymak istediği şeyleri söylerken, diğer taraftan onların göremeyeceği bir yerde olduklarında istediklerini yapıyorlar”

•Sakin olun. Ergenlik çağındaki Kübra şöyle diyor: “Annemle bir konuda hemfikir değilsek, söylediğim her şeye karşı çıkıyor. Böyle olduğunda kendimi çok kötü hissediyorum ve konuşmamız tartışmaya dönüşüyor.” Bu gibi durumlarda aşırı tepki göstermektense, çocuğunuza, onun hislerini anladığınızı belli eden sözler söyleyin. Örneğin, “Bunda üzülecek bir şey yok!” demek yerine, “Bunun seni ne kadar üzdüğünü anlıyorum” diyebilirsiniz.

•Ne yapması gerektiğini söylemektense, mümkün olduğunca yönlendirin. Çocuğunuzun mantık yürütme yeteneği, gelişmesi gereken kaslara benzer. O halde ikileme düştüğünde gereken “antrenmanı” onun yerine siz yapmayın. Konu hakkında konuşurken, kendi kendine birkaç çözüm bulması için ona fırsat verin. Bazı seçenekler üzerinde birlikte fikir yürüttükten sonra şöyle söyleyebilirsiniz: “Bunlar önündeki seçenekler. Bir iki gün düşün. Sonra da kararın ve nedenleri hakkında konuşabiliriz.”

•Eleştirmek yerine, dinleyin: Ergen çocukları eleştirmeden ve kızmadan dinleyebilmek çok kolay değil kuşkusuz. Ama siz yine de sağlıklı iletişim kurabilmek için çocuğunuzu eleştirmek ve sürekli yapması gerekenleri söylemek yerine, onu dinleyin. Bu süreçte bir sonraki cümlenizi düşünmek yerine ne dediğine ve ne demek istediğine odaklanın. Uzun cümlelerden kaçının ve konuşmanızın karşılıklı devam ettiğinden emin olun.

•Ortak ilgi alanları bulun, birlikte yapın: Çocuğunuzun ilgisini çekebilecek aktiviteleri keşfedin ve ona bunları birlikte yapmayı teklif edin. Örneğin ona dans veya herhangi bir spora ya da başka bir aktiviteye birlikte katılmayı önerebilirsiniz. Veya çok sevdiği bir müzik grubunun konserine, festivale birlikte gitmeyi teklif edebilirsiniz.

•Teknolojiyi yakından takip edin: Malum, devir teknoloji devri. Tabii ki çocuğunuz kadar teknolojiyle içli dışlı olmanız zor ve gerekli de değil. Ama en azından gençlerin sıkça kullandıkları selfie – Instagram, Facebook, Twitter, Play Station oyunları gibi başlıklar konusunda bilgi sahibi olun. Bu çocuğunuza bir adım daha yakınlaşmanızı sağlayacaktır.

Sorunları nasıl konuşmalıyız

Öfkeli anımızda yapacağımız konuşma genellikle sonradan çok pişman olacağımız konuşmadır. Öfke kontrolümüzü sağladıktan sonra, uygun yer ve zamanda “duygularımı seninle paylaşmak istiyorum, çünkü ilişkimize değer veriyorum”, ‘’Olayları yanlış algılamış veya yanlış yorumlamış olabilirim”, sana konuları ne açıdan ele aldığımı ve ‘’neler hissettiğimi anlatmak istiyorum”, daha sonra senden ‘’kendi bakış açını anlatmanı istiyorum” diye söze başlarsak çocuğumuzun bizi dinlemesini sağlayabiliriz.

Endişelerinizden bahsederken ne gördüğünüzü, ne duyduğunuzu ve bunu nasıl yorumladığınızı, duygularınızı ve neye üzüldüğünüzü anlatın. Sizi üzen olaya odaklanın ve sakın daha önce yaşadığınız benzer olaylardan bahsetmeyin, geçmiş olayların tekrar gündeme getirilmesi bu olayın da çözümsüz olmasına neden olur.

Öfkeli ergenle nasıl iletişim kurulabilir?

Ergenler hata yapabilir, iyi bir anne baba olmanın yolu ergenler hata yaptığında doğru davranabilmektir. Çocuklarınız size öfkeyle bağırıp çağırıyorsa kendinize sormanız gereken soru ‘bu davranışı kimden öğrendi?’ olmalıdır. Çocukların öfkelerini kontrol altına almak için önce kendi öfkemizi kontrol altına almayı öğrenmeliyiz.

Çocuğunuz öfkesini dışa vuruyorsa soğukkanlılığınızı kaybetmeyin. ‘benimle böyle konuşamazsın, kes sesini, odana git’ şeklindeki konuşmalar bu öfkeyi daha artırır.

Onu sakinleşince dinleyebileceğinizi söyleyin. Sakinleştikten sonra onu dinleyip ‘sen benim …. yapmama kızmışsın’ şeklinde bir konuşmayla onu anladığınızı gösterdikten sonra kendi bakış açınızı ve duygularınızı paylaşın.

Kişiliğine yönelik ağır sözler söylemeyin, çünkü kendini savunmaya geçer, size öfkesinden yaptığı hatayı yeterince göremez, ‘ zaten beni hiç anlamıyorlar, baskı yapıyorlar ben de onların dediklerinin tam tersini yapacağım’ diye düşünür.

Ben her şeyi bilirim tavrında olmayın. ‘bence ……. yapmalısın’ yerine ‘mesela …. olabilir mi?’ diyebilmek önemlidir. Ondan farklı düşünüyorsak, ‘kararını verip sonuçlarını yaşayacak olan sensin ancak bu konuda yaşadığım kaygı ve sıkıntımı seninle paylaşmak istiyorum, bu yüzden…. yapmanın daha iyi olabileceğini düşünüyorum.’ Şeklindeki ifadeler bizi dinlemesini sağlayacaktır.